ဂလာန္ဗြဲကုိပ္ကႜာ
ရန္တၞံကုဪသၨဳိင္ဗုဒၶဘာသာ နကုဪဘာသာမန္ ဂြံဗ်ာပ္ၾတးအာ လၱဴဂကူပုဦမန္ ညးမသုင္ေစာဲမံင္ ဓနက္စက္တံတုဲ၊ ဗႜံက္တၞိ မႝဳံယၞဳ 'လညာတ္ဗုဒၶဘာသာ (Buddhist View) ' မံက္ဂတ၀္ကႜဳင္ သြက္ေကာန္ဂကူပဦုမန္တံရ။ ဟုိတ္ဂြံတင္လ၀္ယၞဳ လညာတ္ဗုဒၶဘာသာတုန္ - ပုဦဂကူမန္တံ ဗြဲမဂႜဳိင္ ဒုင္ေကတ္လ၀္ယၞဳ ဂကူဗုဒၶဘာသာတုဲ အတုိင္ေဒၢတ္ေလၞတ္ ဗုဒၶဘာသာဂွ္ ေဒၢတ္တၜအုိတ္။ လညာတ္ဗုဒၶဘာသာေလ၀္ ေထက္ကုဪဒးတီတၜအုိတ္။ လညာတ္ဗုဒၶဘာသာဟုီဂွ္ ဒွ္ဂျမင္ဉာဏ္ဒႆန မေလပ္ဂႜါဲေသၝ၀္တၜ ျပသႝာေလာက မကၱဳဪဒွ္မံင္ ပႛဲကာလအတိက္ ပစၥဳပၸန္ အနာဂတ္္တုဲ ပြမဂႜါဲသြဟ္ပေတာံ႓တ္ လဂြံကုဪဓမၼေဒသနာက်ာ္ မိက္ဂြံသၢး။
ပပၱံနဴ က်ာ္ၾတဲနာဲသာပဦု ကႅိဂြံသဗၺညဳတဉာဏ္ သၞ၀္တႝံျဇဲေဗာဓိ (ဌာန္ဗုဒၶဂါယာ ႏြံပႛဲဍဳင္အိႏၵိယ) ပႛဲမဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ဂိတုပသာ္ေပင္ (B.C ၆ ဗြ၀္ကႜံ)ေတံတုဲ စုဪကုဪအခိင္လၞဳဟ္မၢး ေလာန္အာ၂၅၅၀ သႝာံ ျပင္အာဣရ။ ႓ုိန္ရသႝာံေလာန္အာ ဗြဲမလံလကါဖါကုီေလ၀္ သၨဳိင္ဒႆနဗုဒၶဘာသာ က်ာ္ၾတဲမတြံစြံပတန္လ၀္ဂွ္ မႝဳံကုဪလမ်ဳီ မံက္ဂတ၀္ျပာကတ္ဒၞံင္ အလုံဂႜးက၀္ဖုိဟ္ဏီ။ ႓ုိန္ရဟုီလ၀္ သာသနာတန္ လုကၜ ၅၀၀၀ သႝာံကုီေလ၀္ ယ၀္ရမဟာဇန္တံ ဆက္ေဒၢတ္မင္မြဲအာမၢး ဗြဲမလံကါဖါ သာသနာ မတြံဂး ေဒႜာံေဗၱာန္က်ာ္ ဒႆနက်ာ္ ၾကက္တန္တၜအာမာန္။
အတုိင္လဂြံကုဪ လညာတ္ဗုဒၶဘာသာမၢး ရန္တၞံကုဪလၞိဟ္မႝိဟ္ ေကာန္ဗုဒၶဘာသာ ဂြံဂႜဳိင္တုိန္ ပႛဲကုဪလုိက္ဏံ ညံင္ရၜဘာသာမေရွ္ေသွ္တႝဟ္တႝဟ္ မပၱံကုဪဘာသာ မူသေလင္တံဟြံေသင္၊ ဒႆနဓမၼေဒသနာက်ာ္ ညံင္ကုဪဂြံဗ်ာပ္ၾတးအာမာန္ဂွ္ ဒွ္အဓိက ပႛဲလညာတ္ဗုဒၶဘာသာ။ ဒုင္လ၀္ယၞဳ ေကာန္ဗုဒၶဘာသာတုဲ လညာတ္ သၨဳိင္ဓရ္ဗုဒၶဘာသာ ဗြဲတြဳဪမယုတ္ ႓ုိတ္သှမသုန္ေလ၀္ ဟြံတှလ၀္မၢး ဟြံၾတိဳပ္ကုဪ ပၞိက္ေကာန္ဗုဒၶဘာသာဍာံဍာံမြဲရ။ မိမဇကု ဟုိတ္နဴဒွ္ေကာန္ဗုဒၶဘာသာတုဲ ဇကုေလ၀္ ဒွ္ေကာန္ဗုဒၶဘာသာမြဲ သုီကုဪဟြံတီေကတ္ သၨဳိင္ဗုဒၶဘာသာဂွ္ ဒွ္ဟြံေထက္။ ဒုင္လ၀္ယၞဳသၞးတုဲ လညာတ္ပႛဲဘာသာဇကုမေရွ္ေသွ္ ဟြံမြဲမၢး ဟြံဂံင္ယာမုက္ အၾကာဘာသာဂမႜိဳင္ရ။
ရန္တၞံကုဪေကာန္ဂကူပုဦမန္ စုိပ္မံင္ဌာန္ တိေသၝာဲ႓ှျခာ ႏြံမံင္အၾကာဂကူဟလုိင္ ဘာသာဟလုိင္တံ သြက္ဂြံဇ်ာပ္ေကတ္ ရွ္သာဗုဒၶဘာသာတုဲ လညာတ္မေဆင္စပ္ ဒဒွ္လိုက္ကုဪဗုဒၶဘာသာဂွ္ ဗြဲမေထက္ၾကဳိက္ ၾကက္ခ်ဴပတုိန္ထ႟းဏာကုဪအဆက္က္ေဏာင္။
ပပၱံနဴ က်ာ္ၾတဲနာဲသာပဦု ကႅိဂြံသဗၺညဳတဉာဏ္ သၞ၀္တႝံျဇဲေဗာဓိ (ဌာန္ဗုဒၶဂါယာ ႏြံပႛဲဍဳင္အိႏၵိယ) ပႛဲမဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ဂိတုပသာ္ေပင္ (B.C ၆ ဗြ၀္ကႜံ)ေတံတုဲ စုဪကုဪအခိင္လၞဳဟ္မၢး ေလာန္အာ၂၅၅၀ သႝာံ ျပင္အာဣရ။ ႓ုိန္ရသႝာံေလာန္အာ ဗြဲမလံလကါဖါကုီေလ၀္ သၨဳိင္ဒႆနဗုဒၶဘာသာ က်ာ္ၾတဲမတြံစြံပတန္လ၀္ဂွ္ မႝဳံကုဪလမ်ဳီ မံက္ဂတ၀္ျပာကတ္ဒၞံင္ အလုံဂႜးက၀္ဖုိဟ္ဏီ။ ႓ုိန္ရဟုီလ၀္ သာသနာတန္ လုကၜ ၅၀၀၀ သႝာံကုီေလ၀္ ယ၀္ရမဟာဇန္တံ ဆက္ေဒၢတ္မင္မြဲအာမၢး ဗြဲမလံကါဖါ သာသနာ မတြံဂး ေဒႜာံေဗၱာန္က်ာ္ ဒႆနက်ာ္ ၾကက္တန္တၜအာမာန္။
အတုိင္လဂြံကုဪ လညာတ္ဗုဒၶဘာသာမၢး ရန္တၞံကုဪလၞိဟ္မႝိဟ္ ေကာန္ဗုဒၶဘာသာ ဂြံဂႜဳိင္တုိန္ ပႛဲကုဪလုိက္ဏံ ညံင္ရၜဘာသာမေရွ္ေသွ္တႝဟ္တႝဟ္ မပၱံကုဪဘာသာ မူသေလင္တံဟြံေသင္၊ ဒႆနဓမၼေဒသနာက်ာ္ ညံင္ကုဪဂြံဗ်ာပ္ၾတးအာမာန္ဂွ္ ဒွ္အဓိက ပႛဲလညာတ္ဗုဒၶဘာသာ။ ဒုင္လ၀္ယၞဳ ေကာန္ဗုဒၶဘာသာတုဲ လညာတ္ သၨဳိင္ဓရ္ဗုဒၶဘာသာ ဗြဲတြဳဪမယုတ္ ႓ုိတ္သှမသုန္ေလ၀္ ဟြံတှလ၀္မၢး ဟြံၾတိဳပ္ကုဪ ပၞိက္ေကာန္ဗုဒၶဘာသာဍာံဍာံမြဲရ။ မိမဇကု ဟုိတ္နဴဒွ္ေကာန္ဗုဒၶဘာသာတုဲ ဇကုေလ၀္ ဒွ္ေကာန္ဗုဒၶဘာသာမြဲ သုီကုဪဟြံတီေကတ္ သၨဳိင္ဗုဒၶဘာသာဂွ္ ဒွ္ဟြံေထက္။ ဒုင္လ၀္ယၞဳသၞးတုဲ လညာတ္ပႛဲဘာသာဇကုမေရွ္ေသွ္ ဟြံမြဲမၢး ဟြံဂံင္ယာမုက္ အၾကာဘာသာဂမႜိဳင္ရ။
ရန္တၞံကုဪေကာန္ဂကူပုဦမန္ စုိပ္မံင္ဌာန္ တိေသၝာဲ႓ှျခာ ႏြံမံင္အၾကာဂကူဟလုိင္ ဘာသာဟလုိင္တံ သြက္ဂြံဇ်ာပ္ေကတ္ ရွ္သာဗုဒၶဘာသာတုဲ လညာတ္မေဆင္စပ္ ဒဒွ္လိုက္ကုဪဗုဒၶဘာသာဂွ္ ဗြဲမေထက္ၾကဳိက္ ၾကက္ခ်ဴပတုိန္ထ႟းဏာကုဪအဆက္က္ေဏာင္။