လညာတ္လၱဴညးမေ၀င္ပါဲဖ်ဳန္ေကုာံညးစဖ်ဳန္ (...နိဂုီ...)

နိဂုီ
က်ာ္ၾတဲ မစုိန္ဒွ္တၜ အၥာမႝိဟ္ေဒ၀တၜ လုကၜ ၄၅ ၀ွ္ တြံပ်းဒၞံင္ဓရ္ ကုပုဦသတ္တံ နကုဪကျမၜဂလာန္မၢး .. ဓရ္အဲက်ာ္မြဲေဟင္ ဍာံအိုတ္၊ ဓရ္ညးတႝဟ္သအာင္တံ ေဗႜတ္မံင္.. သာ္ဏံ ညးဟြံေကင္ဟုီလ၀္မြဲေလွ္။ ပူဂုဪလုဪမြဲဟြံဟုီ အေခါင္ခ်ပ္ ဗြဲမသႜးပြး ဍဳိက္က္ေပင္င္ ႏြံရ။ ဗ်ဴဟာက်ာ္မလးကုဪလ၀္ဂွ္ ပြမဂႜာဲစၞှစၞတ္ အရာလုဪဍာံ အရာလုဪေဗႜတ္ရ။ ဇၞာပ္မႝိဟ္ ဟြံဂြံ႐ုဲဂကူသႜဳင္ ဂကူသ၀္ က်ာ္ေကာ္ဘိက္လ၀္ တႝဟ္နကုဪကႜဳင္စၞှစၞတ္(ႚဟိ ပႆိေကာ) ဓရ္သစၥ ညးမတြံလ၀္ရ။ သုီကုဪဟြံဂြံစၞှစၞတ္ ဟုိတ္ဖုဪၾကက္ဓရ္ က်ာ္မတြံလ၀္ အုပ္ေကႜံလညာတ္ညာဏ္ ပႛဲအယာတ္မာတ္ ေ၀င္ပါဲစႝဖ်ဳန္ဟြံသအးဇၝးဂွ္ ဒွ္ေကာန္ဗုဒၶဘာသာ ေဇတ္တ္မြဲ ဟြံဂြံစၞတ္။ စပ္ကုဪစႝစတုဲ ဟြံေထက္ကုဪဒွ္ ဟုိတ္ေစာဒနာကယ်ာန္ဓ၀ါတ္ရ။

သြက္ပုဦမႝိဟ္တံ ဂြံဂ်ဳိင္အာလမ်ဳီ စႝအာဟာရဂွ္ ဒွ္အဓိကေဇႝာ္မြဲရ။ ေပႝာ၀္ကုဪပစၥဲပန္ျပကာ (စႝအာဟာရ၊ ဌာန္ဒၞံင္၊ ဗြဳိက္လတက္၊ ဂဥဳဲဇဗ) မေလပ္ထံက္ပခုိင္ကုဪပုဦမိႝဟ္တံ စႝအာဟာရဂွ္ ပါလုပ္လႝိဟ္မြဲကုီ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ က်ာ္တြံလ၀္ "ဇၞာပ္သတ္တံ ဂြံဒတူလုိင္မံင္ဂွ္ ပဟုိတ္နဴစႝအာဟာရ (သေဗၺသတၱာ အာဟာရ႒ိတိကာ)"။ ပႛဲကုသလသံယုတ္ ႏြံပႛဲသံယုတၱနိကာဲေတံ က်ာ္ၾတဲ ေကင္ေဒႜါံေဗၱာန္လ၀္ သၞိင္ပေႆနဒှကုသလ တႝဟ္နဂြံတီဗႝတ္ဗ႟တ္ လၱဴစႝအာဟာရ (ေဘာဇန မတၱညဴ). စႝအာဟာရ ဂကူလုဪဟြံဟုီ ဖ်ဳန္ကုဪဒွ္ ေခႝ၀္ကုဪဒွ္ စမၢးဒးတီဗႝတ္ဗ႟တ္ရ။ ဣဏံဂွ္ စပ္မံင္ကုဪေဒၢတ္၀ိနဲ က်ာ္ပညပ္လ၀္ ဟုိတ္ခမှတံ ဂြံေဒၢတ္ေ၀င္ပါဲစႝ ၾကၜနဴအခိင္ေဒါ၀္တၝဲတုဲ။ စေလာန္အာနဴဗႝတ္ဗ႟တ္မၢး ေလပ္သၸကုဪလႝဳဟ္ဒကုဲမာန္ သာ္ဏံ ဂြံဆုဪေကတ္ ပႛဲသိဂၤလသုတ္ ႏြံပႛဲဒှဃနိကာဲေတံရ။ ခမှသင္တံ ကုိပ္ကႜာနဴဟြံကုဪပုိန္ဏီ မႝဳံအေလံ မေလပ္ဗၥာရဏာကုဪစႝေဘာဇုိန္ (ပိ႑ပါတ ပေစၥေ၀ကၡဏ)ရ။

ပႛဲကုဪပုတၱမံသသုတ္ က်ာ္ၾတဲတြံလ၀္ကုဪခမှတံ ဗုီဂြံဗၥာရဏာ ေပႜာပ္ဂႜံစုိတ္ လၱဴစႝအာဟာရ (ကဗဠှကာရ အာဟာရ) - တႝဟ္နဂြံမိပ္ျမဟ္ေ၀င္ျဂဳိင္ ညံင္ေကာန္ငၝာ္သၞတ္ကုီ၊ တႝဟ္န႓ူမာဲတၜ ညံင္သၞာလက္ပႜဳဲ လက္ဗန္ကုီ၊ တႝဟ္နဂြံညိဂၛိဂၛာတ္ က်ဳိင္က်၀္ ညံင္ျဗၜစရာဲဍဳင္ကုီ၊ တႝဟ္နျဗံက္ျဗ ညံင္သၞာေလွ္ကုီ၊ မပၱံသာ္၀ြံ ေပႜာပ္ဂႜံစုိတ္တုဲ သၸျပဘုိက္ စႝအာဟာရေဘာဇုိန္ဟြံေထက္။ ပြမေပႜာပ္ဂႜံစုိတ္ ညံင္ကာယဏံ ဂြံတန္တၜအာ၊ ညံင္ဂြံေပႜင္ေကႜံ အႏၱရာဲ ပႛဲသႏၳာန္ မၝးသႏၳာန္၊ ညံင္ဂြံေဒၢတ္ဓရ္ ဗြဲမဒးရး မပၱံသာ္၀ြံ ပျပဘုိက္စႝအာဟာရေဘာဇုိန္ေထက္ရ။

က်ာ္ၾတဲဗဒွ္လ၀္ကုဪဥပမာ ညံင္ရၜသမၻာကုဪတႜသၝိ အေဃာကြာ္အာမံင္တရၜကႏၱာဗၱှ မႝဳံတရၜဗႝတ္႓ုိတ္ ၁၀၀ ေယာဇနာ၊ ဟုိတ္နဴအဟင္တေဟာ၀္ ေကႜာ၀္ဗ်ဳဪဗြဲမေလာန္တဲု စေထာံဖ်ဳန္ေကာန္သႛဳိက္ဇကု။ မိက္ဂြံဒုင္စ႐ွ္သာဖ်ဳန္တုဲ စေလ၀္ဟြံေသင္၊ ဗြဲေတၞင္ သီုဟြံမြဲကုဪေစာဲလာံ ဟုိတ္နဴမိက္ဂြံအာစုိပ္တရၜ ဇကုမရန္တၞံလ၀္တုဲ မဒးစေရာင္။ နနဲသာ္ဏံကုီ စစႝမၢး ဗြဲဟြံမြဲကုဪအေစာဲလာံ ေထက္ကုဪဒးစစႝ။ မိက္ဂြံအာစုိပ္ တုိင္ပၠၜဗုဒၶဘာသာ မတြံဂး ဒႝါဲဌာန္႓ုိဟ္ၾသဳိဟ္မၢး ေ၀ါဟာမၢး "ဒးစုိတ္"ေကုာံ "မိက္ဂြံ"တံဂွ္ ဒးၾတှေကႜံေရာင္။

စႝအာဟာရဂွ္ ကိစၥေဇႝာ္ ပႛဲဘ၀ပုဦမႝိဟ္တံရ။ ပႛဲပုတၱမံသသုတ္ေတံ ေစႝာန္ထ႟းလ၀္ အာဟာရပန္ဂကူ -
၁) အာဟာရ မေလပ္ထံက္ပခုိင္ကုဪ႐ူပခႏၶ .........(ကဗဠှကာရ အာဟာရ)
၂) အာဟာရ မထံက္ပခုိင္ကုဪ အာ႐ုီထၞတ္ဒြအ္ ....(ဖႆ အာဟာရ)
၃) အာဟာရ မထံက္ပခုိင္ကုဪ ေစတနာစုိတ္ .......(မေနာသေဥၥတန အာဟာရ)
၄) အာဟာရ မထံက္ပခုိင္ကုဪ ၀ိညာဏစုိတ္ .......(၀ိညာဏ အာဟာရ)

ဘ၀ခမှသင္တံ ဟုိတ္မႝဳံအေလံမဂယုိင္လမ်ဳီ နပြမေဂၝင္စပိ႑ပါတ္၊ နပြမျပာပ္ေစွ္ကုဪပုိန္ သၝိညးမဘိက္နိမန္တံတုဲ ၀ိနိေထက္ကုဪဒးေဒၢတ္ စပ္ကုဪပျပဘုိက္အာဟာရေဘာဇိုန္တံဂွ္ က်ာ္ပညပ္လ၀္ကုဪရ။ ယ၀္ရစႝအာဟာရ မဂပ္၀္ကုဪဒါန္တံ ဒွ္ဖ်ဳန္မၢး စာ္စႛးနဴ ဟုိတ္ပိသာ္ (ဟြံညာတ္၊ ဟြံမိင္၊ ဟြံမြဲေသႜဟ္ပၞာ) တုဲ အေခါင္ပျပဘုိက္ႏြံ။ ခမှသင္တံ ဟုိတ္နဴဒွ္ညးမထိင္ဒ၀္ မင္မြဲလ၀္ ကာယကမ္၊ ၀ါစှကမ္တုဲ ဒးေ၀င္ပါဲ စစႝ ညံင္ဟြံဂြံေလာန္အာနဴဗႝတ္ဗ႟တ္၊ ဒးေပင္ကုဪဂႝပ္စုိတ္ ပႛဲစႝ ဗြဲမေလာဲသြာမာန္။ ပဟုိတ္နဴစႝတုဲ စုိတ္ဟြံေထက္ကုဪလုီ။ ပူဂုဪမစစႝေလာန္အာနဴဗႝတ္ဗ႟တ္ဂွ္ ဒွ္ညံင္ရၜ ညးဟြံမြဲကုဪဓရ္ခ်ပ္ဗၥာ၊ ဟြံမြဲကုဪပညာရ။ ကုညးဂွ္ ပဟုိတ္နဴ ဂြံမိပ္ျမဟ္လဟိင္လဟာဲ၊ ဂြံဒွ္ဓရ္မာန္၊ ဂြံဂၛိဂၛာတ္ကယ်ဳိင္ကယ်၀္၊ ဟြံေပင္တၜပၞိက္စိုတ္၊ ဟြံတီတၜဗႝတ္ဗ႟တ္၊ ဟြံမြဲကုဪဓရ္ဗၥာ လၱဴစႝတုဲ ပျပဘုိက္စႝတံဂွ္ရ။

စႝအာဟာရဂွ္ ဒွ္အရာ၀တၳဳမြဲသၞးဟြံေသင္ ညံင္ကာယ ဂြံခ်ှကသှမံင္မာန္ဂွ္ေလ၀္ ဟုိတ္မသၸကုဪစိ နဒဒွ္ အာဟာရပစၥဲမြဲ ထၼံက္ထ႟းလ၀္ ပႛဲျပကုိဟ္ပဌာန္ေတံရ။ အာဟာရဏံ ေလပ္ထံက္ပခုိင္ကုဪပုဦ႓ါသာ္ - ထံက္ပခုိင္စပ္ကုဪ႐ုပ္ ေကုာံထံက္ပခုိင္စပ္ကုဪနာံ။ အာဟာရဏံ ဟုိတ္မေလပ္ထံက္ပခုိင္ကုဪနာံကုီတုဲ ေဆင္စပ္မံင္ကုဪသၨဳိင္ဓရ္ကမၼပႜန္ေရာင္။ အာဟာရဂွ္ ဒွ္ညံင္ရၜပစၥဲမြဲတုဲ ..ဥပမာ.. ဟုိတ္နဴအာဟာရဒွ္တုဲ ႐ုပ္ေလ၀္ဒွ္ကုီ၊ ဟုိတ္နဴအာဟာရပႜဳိတ္တုဲ ႐ုပ္ေလ၀္ပႜဳိတ္ကုီရ။ ဂႜံင္တရၜဂြံပလုိတ္႐ုပ္ဂွ္ ဒွ္ဂႜံင္တရၜမဂၢင္ ဒၥါံရ။ အာဟာရသမုဒယာ ႐ူပသမုဒေယာ၊ အာဟာရနိေရာဓာ ႐ူပနိေရာေဓာ၊ အယံ ႚ၀ အရိေယာ အ႒ဂႋေကာ မေဂၢါ ႐ူပနိေရာဓ ဂါမိနှ ပဋိပါဒါ (ကႜဳင္နဴသံယုတ္)။