လညာတ္လၱဴညးမေ၀င္ပါဲဖ်ဳန္ေကုာံညးစဖ်ဳန္ (က႑ - ၄)
ပထမသှလကုဪပြမစဖ်ဳန္္
ေပႝာ၀္ကုဪသှမသုန္ ဂကူဗုဒၶဘာသာတံ မဒၢဳိန္ေဒၢတ္ဒၞံင္ "ေ၀င္ပါဲနဴျပဳိက္ဂစုိတ္သတ္"ဂွ္ ဒွ္သှကႜာတဲအိုတ္မြဲ။ တႝဟ္နဂြံပခုိင္ကုဪဂေကာံမႝိဟ္မႝဳံပႛဲလုိက္ဏံတုဲ သှလဏံ ေကတ္လ၀္ဒႝါဲက႑ေဇႝာ္မြဲ ဂးစဂြံရ။ က်ာ္သမၼာသမၺဳဒၶ တြံေဒႜါံေဗၱာန္လ၀္ကုဪပုဦမႝိဟ္တံ အယာံမာတ္ဒးေ၀င္ပါဲနဴမဂစုိတ္မႝိဟ္သၞးဟြံေသင္ သတ္မႝဳံကုဪလမ်ဳီ ဟြံဟုီဂးေဍာတ္ေဇႝာ္တံဂွ္ေလ၀္ ဒးေ၀င္ပါဲေရာင္။ လဂြံကုဪသတ္မႝဳံကုဪလမ်ဳီ ပႛဲဗုဒၶဘာသာတံမၢး ႏြံပန္ဂကူ ရၜ၀ြံ ပံက္ထ႟းလ၀္ပႛဲကုဪအဘိဓရ္ကုီ သုီကုဪဂြံဆုဪေကတ္ပႛဲမဟာသှဟနာဒသုတ္ ႏြံပႛဲမဇၨ်ိမနိကာဲေတံရ။
သတ္ပန္ဂကူတံဂွ္တုန္ -
(၁) သတ္ကၱဳဪဒွ္နဴခၞာဲ ..........................(အ႑ဇ)
(၂) သတ္ကၱဳဪဒွ္နဴဂ၀္ဂႝၜ ......................(ဇလဗုဇ)
(၃) သတ္ကၱဳဪဒွ္နဴခၞိက္ဟန္ဗန္ ............(သံေသဒဇ)
(၄) သတ္ကၱဳဪဒွ္ျပာကတ္တုိန္အလုဪလုဪ (ၾသပါပါတိက) ဣ၀ြံဂြံကုဪသတ္ႏြံကုဪလမ်ဳီအုိႆုီ။
သတ္ႏြံမံင္ပႛဲနရက္ကုဪဒွ္၊ ျပဳိတ္ကုဪဒွ္၊ တိရစၧာန္ကုဪဒွ္၊ မႝိဟ္ကုဪဒွ္၊ ေဒ၀တၜကုဪဒွ္၊ သတ္တံဏံအုိႆုီဂွ္ ဂြံကုဪေ၀ါဟာပါဠိမၢး "သဗၺပါဏ"ရ။ ေ၀ါဟာ "ပါဏ" အတိုင္အဘိဓါန္ပါဠိအဂၤလိက္ ပံက္လ၀္မၢး ဂြံကုဪ "သတ္တႜဒဒုိက္"။ အၥာလၝဳဪတံဟုီ ပါဏ သဒၵါဂွ္ ဂြံကုဪသတ္ အ၀ဲေဇႝာ္တုဲ သတ္မေဍာတ္ေသာဲေလာန္တံ ဟြံပါလုပ္။ ဇၞာပ္သတ္မႝဳံကုဪလမ်ဳီ ဂစုိတ္မၢး သှလမဒွ္ကႜာအုိတ္ဏံ လုီလာ္တုဲ အာစုိပ္ဒုဟ္တုပ္သၞဟ္ဟာ? သာ္ဏံ ညးလၝဳဪတံ သၞာန္တၜအိုတ္ရ။ ပါဏ သဒၵါ မႝဳံပႛဲသှလဏံ ႓ုိန္ရဂြံအဓိပၸါဲ သတ္အိုႆုီကုီေလ၀္ ဒုဟ္မကုဪဖုဪတံဂွ္ ဟြံတုပ္သၞဟ္ မိက္ဂြံသၢးရ။ ယ၀္ဂႜာံဗွ္ရံင္ ပႛဲကုဪ၀ိနယပိဋက၊ မဟာ၀ဂၢေတံ ခမှတံဂစုိတ္မႝိဟ္မၢး အာစုိပ္ပါရာဇိက ႏြံကုဪဒုဟ္ေဇႝာ္ေလာန္။ ဂစုိတ္သတ္ သအာင္နဴမႝိဟ္မၢး ဟြံအာစုိပ္ပါရာဇိကတုဲ ႏြံကုဪဒုဟ္ေဍာတ္ရ။ ဟုီမြဲသာ္ပႜန္မၢး ဂေကာံမႝိဟ္ဂြံႏြံကုဪပေရင္ဂုီကႜဳီ ေ၀င္ပါဲနဴပြမဂစုိတ္မႝိဟ္ဂွ္ ပၞိက္ေဇႝာ္ဗြဲမေလာန္ရ။
ပါဏ သဒၵါ ပႛဲသှလဏံဂးလ၀္သတ္တံအုိႆုီတုဲ သတ္မႝဳံကုဪလမ်ဳီဖအုိတ္ဂုိင္ေကတ္မၢး အဂၤသာ္လုဪဍဳိက္ေပင္မွ ဂြံဒုင္ယၞဳညးျပဳိက္ဂစုိတ္သတ္တံေရာ? အတုိင္ပြံက္ဋှကာပံက္လ၀္ ဂြံဒုင္ယၞဳညးျပဳိက္ဂစုိတ္သတ္တံဂွ္ အဂၤႏြံမသုန္သာ္ -
(၁) သတ္မႝဳံကုဪလမ်ဳီေလ၀္ဒးဒွ္၊
(၂) ပြမစၞတ္လ၀္ သတ္မႝဳံကုဪလမ်ဳီေလ၀္ဒဒွ္၊
(၃) စုိတ္မမိက္ဂြံဂစုိတ္ေလ၀္ဒဒွ္၊
(၄) ပြမပၱိတ္လြှပရာ ညံင္သတ္ဂွ္ ဂြံခ်ဳိတ္ေလ၀္ဒဒွ္၊ မြဲနဲပႜန္ ဖေအာ၀္ကုဪညးတႝဟ္ဂစုိတ္ေလ၀္ဒဒွ္၊
(၅) သတ္ဂွ္ လမ်ဳီဒးအုိတ္အာေလ၀္ဒဒွ္၊ (ကႜဳင္နဴအ႒သာလိဏှ၊ အကုသလကမၼပထကထာ)
အဂၤ မသုန္သာ္ဏံ ဍဳိက္ေပင္မၢး ဂြံဒုင္ယၞဳညးျပဳိက္ဂစုိတ္ရ။ ရံင္ေကတ္ကုဪ အဂၤမသုန္သာ္ဏံတုဲ ပြမဂစုိတ္အလုဪဇကုကုဪဒွ္၊ ဖေအာ၀္ကုဪညးမြဲသအာင္ဂစုိတ္ကုဪဒွ္၊ ဒုင္စသုိင္ဖုဪဒုဟ္တုပ္ဟၞဟ္မံင္ရ၊ ံယ၀္ညးမမိက္ကုဪမြဲမြဲ ဒးအုိတ္အာလမ်ဳီ ဟုိတ္နဴဟိုတ္႓ါသာ္ဏံမၢး ခမှတံ အာစုိပ္အာပတ္တတိယပါရာဇိက။ ခရွ္တံေလ၀္ နနဲသာ္ဏံကုီ ဂစုိတ္နကုဪတဲဇကုကုဪဒွ္၊ ဖေအာ၀္ညးမြဲသအာင္ကုဪဒွ္ ကႅိေလာန္အာဒုဟ္ျပဳိက္ဂစုိတ္ရ။ ဖ်ဳန္ဇကုမစဂွ္ေလ၀္ ယ၀္ကႅိဂြံနင္လ၀္ ဟုိတ္နဴဟုိတ္႓ါသာ္ဏံမၢး ဟြံဒွ္ဖ်ဳန္သအးဇၝးတုဲ ကုညးဂွ္ ဟြံတိတ္ဗႜးနဴ ပထမသှလ ေကာ္ဂး "ပါဏာတိပါတကမ္္" ရ။
ညးမေ၀င္ပါဲဖ်ဳန္တံဟုီ - ဖ်ဳန္မႝဳံပႛဲဖ်ာ မဂစုိတ္လ၀္တုဲတုဲတံဂွ္ ဒွ္ဖ်ဳန္ဟြံသအးဇၝးဗႜးဒုဟ္၊ ဒွ္ညံင္ရၜမကုဪလ၀္ျဇဟတ္ ထံက္လ၀္ဂလာန္ကုဪရဲသၞာဂစုိတ္သတ္တံ ဂြံဂစုိတ္ဟလုိင္ပၱဳိန္တိရစၧာန္ သြက္ညးရာန္တံရ။ ႓ိုန္ရဟြံဖေအာ၀္လ၀္နကုဪ၀ါစှကုီေလ၀္ ပြမရာန္ဖ်ဳန္တံဂွ္ တုပ္သၞဟ္ညံင္ရၜထံက္ဂလာန္ကုဪဂစုိတ္ကုီ ဟိုတ္ဂွ္ရ ဟြံတိတ္ဗႜးနဴဒုဟ္။ လညာတ္ကႜဳိဟ္ခႜင္ ႏြံသာ္ဏံတုဲ ညးလၝဳဪတံေ၀င္ပါဲကႜဳင္ဖ်ဳန္။ ယ၀္ခါရ ပထမသှလဏံဟုီလ၀္ အလုံသတ္အုိႆုီ ဟြံဟုီဂးေဇႝာ္ေဍာတ္မၢး စအယာံမာတ္ေခႝ၀္ေလ၀္ ဟြံဗႜးဒုဟ္တုဲ ကႅိေလာန္အာသှဏံမာန္။ မုဟုိတ္ေရာဟုီေတွ္ စၞေဍာတ္ေသာဲတံ ႏြံမံင္ဇၞာပ္ေခႝ၀္၊ သာ္ဏံ ညးစဖ်ဳန္လၝဳဪတံ ပၱဳိန္ေစာဒနာကုီရ။
ပထမသှလဏံ ယ၀္ပုဦေသၝ၀္ဂႜိပ္ကုဪ အဂၤမသုန္သာ္ မထၼံက္ထ႟းလ၀္လၱဴေတံမၢး ရာန္စဖ်ဳန္မႝဳံပႛဲဖ်ာတုဲတုဲတံဂွ္ ဟြံဆက္စပ္ကုဪပထမသှလဏံ။ စၞှစၞတ္ရံင္ အဂၤသာ္ဏံမၢး ဂစုိတ္သတ္ဗြဲတုိက္ရုိက္ (ေနယ်တၱ)ေလ၀္ဟြံဒွ္၊ ဗြဲလေစွ္တုိက္ရုိက္ (နှတတၳ)ေလ၀္ဟြံဒွ္တုဲ ဟြံအာစုိပ္ဒုဟ္ျပဳိက္ဂစုိတ္။ ဆဂး ပူဂုဪဂွ္ ယ၀္အေစာဲလာံလၱဴဖ်ဳန္ ေလာန္ကာဲမၢး ႓ုိန္ဟြံအာစုိပ္ဒုဟ္ဂစုိတ္ကုီေလ၀္ တုပ္ညံင္ရၜမေဇႝာ္ပၞ၀္ပၱဳိန္ကိေလသစုိတ္ကုီ။ အေစာဲလာံလၱဴဖ်ဳန္ ေလာန္ကာဲအာမၢး ကာလဖ်ဳန္ဟြံမြဲပႛဲဖ်ာေတွ္ ျပဳိက္ဂစုိတ္ကႜဳင္နအလုဪဇကုကုီ ဟြံေသင္မၢး ဖေအာ၀္ကုဪညးသအာင္ကုီ ျဇဟတ္ဓရိုဟ္သာ္ဏံ ဒွ္ကႜဳင္မာန္။ စရုိတ္သာ္ဏံ ဓလုီကႜဳင္ပႛဲဇကုမၢး ပဟုိတ္နဴ ကိေလသေစာဲလာံလၱဴဖ်ဳန္တုဲ ပထမသှလဏံလုီမာန္။
ယ၀္ရဟြံညာတ္လ၀္၊ ဟြံမိင္လ၀္၊ ဟြံဒွ္မံင္ေသႜဟ္ပၞာ ဖ်ဳန္ရန္လ၀္သြက္ဇကုတုဲ ျပဳိက္ဂစုိတ္လ၀္မၢး ခမှတံ ပျပဘုိက္ေထက္ သာ္ဏံ က်ာ္သမၼာသမၺဳဒၶ ကုဪလ၀္အေခါင္ရ။ ခမှလက္ထက္က်ာ္ေတံ ညးသအာင္သႜးကုဪဒါန္တုဲမွ ဂြံဂယုိင္အာလမ်ဳီတုဲ ခမှတံ ဂြံဂႜာဲဒုင္ဒါန္ဖ်ဳန္ဂွ္ ဟြံသၞဟ္ရထလးလးရ။ ညးတံၾတှေကႜံဓရ္ကိေလသေစာဲလာံ လၱဴစႝစအုိႆုီတုဲ အတုိင္ညးမကုဪဒါန္ဂွ္ေဟင္ ဒးပျပဘုိက္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ကိစၥျပသႝာ ကုဪျဇဟတ္ကုဪညးျပဳိက္ဂစုိတ္သတ္တံဂွ္ ဟြံဆက္စပ္ကုဪ ခမှလက္ထက္က်ာ္ေတံရ။
ညးမစေခႝ၀္တံေရာ အေစာဲလာံလၱဴစေခႝ၀္ ေလာန္ကာဲမၢး ကႅိေလာန္ပထမသှလ ဟြံမာန္ဟာ? ဥပမာ၊ ညံင္ရၜညးမစေခႝ၀္တံ တုဪေခႝ၀္သြက္ဂြံစအာအရုိဟ္တၝဲကုဪဒွ္၊ တုဪေခႝ၀္သြက္ဂြံပၱဳိန္ဗြ၀္ဖ်ာကုဪဒွ္၊ ကာလတိရစၧာန္တံ ဟြံေသင္မၢး စၞစေခႝ၀္တံ ကႜဳင္ပလုီေခႝ၀္တံဂွ္မၢး သုင္ေစာဲကေပါတ္ၾကိယာမမိက္ကုဪမြဲမြဲတုဲ ဒးဗက္ဗၵၜသတ္တံဂွ္ရ။ ဗြဲတြဳဪမယုတ္ ဒးကုဪဘဲ၊ ဒးျပဳိက္ဂစုိတ္သတ္တံဂွ္ တႝဟ္နဂြံမင္မြဲ ေခႝ၀္ဇကုမတုဪလ၀္တံဂွ္ရ။ အေခတ္လၞဳဟ္ဏံ ရဲသၞာတုဪေခႝ၀္တံ သုင္ေစာဲဍာ္ဂဥဳဲဓါတ္ (chemical) သြက္ဂြံဂစုိတ္စၞစေခႝ၀္တံဂွ္ရ။ ယ၀္ဒွ္သာ္ဏံမၢး ေခႝ၀္မကႅိဂြံ မဖွ္သာ္၀ြံေလ၀္ ဟြံသအးဇၝးတုဲ ညးမစေခႝ၀္ဂွ္ ဟြံဗႜးနဴပထမသှလကုီရ။ ညးမရာန္စေခႝ၀္နဴဖ်ာကုီေလ၀္ တုပ္ညံင္ရၜထံက္ဂလာန္ သြက္ဂြံတုဪဟလုိင္တုိန္ေခႝ၀္တုဲ ကုဪဂစုိတ္ဟလုိင္တိုန္သတ္တံကုီရ။
ရံင္ကုဪအစပ္သၢးကႜဳင္လၱဴေတံတုဲ အယာံမာတ္စစႝအာဟာရ ဖ်ဳန္ကုဪဒွ္ ေခႝ၀္ကုဪဒွ္ ယ၀္ဟြံဂစုိတ္နကုဪအလုဪဇကု၊ ဟြံဖေအာ၀္ညးသအာင္ဂစုိတ္မၢး ဟြံကႅိေလာန္အာပထမသှလရ။ ပထမသှလဂြံလုီဂွ္ ဒးဂစုိတ္နကုဪ ကာယ၊ နကုဪေစတနာႏြံႏြံ ပြမဖေအာ၀္ညးသအာင္ဂစုိတ္၊ ယ၀္ေစတနာဟြံမြဲမၢး ကမ္ဂစုိတ္ ဟြံအာစုိပ္ဒတုဲ။ 'ေစတနာဟံ ဘိကၡေ၀ ကမၼံ ၀ဒါမိ' ရန္ကုဪပါဠိဏံမၢး ကမ္ဂွ္ ဒွ္ေစတနာရ။ ရံင္ကုဪသာဓက စှပ်းလ၀္ဗြဲလၱဴေတံတုဲ ရာန္စဖ်ဳန္ႏြံမံင္ပႛဲဖ်ာတုဲတုဲဂွ္ ဟြံကႅိေလာန္အာပထမသှလရ။ ကမ္ဂစုိတ္ဏံ တန္တၜကုညးမဂစုိတ္သတ္ သြက္ဂြံသြံပႛဲဖ်ာရ။
ေပႝာ၀္ကုဪသှမသုန္ ဂကူဗုဒၶဘာသာတံ မဒၢဳိန္ေဒၢတ္ဒၞံင္ "ေ၀င္ပါဲနဴျပဳိက္ဂစုိတ္သတ္"ဂွ္ ဒွ္သှကႜာတဲအိုတ္မြဲ။ တႝဟ္နဂြံပခုိင္ကုဪဂေကာံမႝိဟ္မႝဳံပႛဲလုိက္ဏံတုဲ သှလဏံ ေကတ္လ၀္ဒႝါဲက႑ေဇႝာ္မြဲ ဂးစဂြံရ။ က်ာ္သမၼာသမၺဳဒၶ တြံေဒႜါံေဗၱာန္လ၀္ကုဪပုဦမႝိဟ္တံ အယာံမာတ္ဒးေ၀င္ပါဲနဴမဂစုိတ္မႝိဟ္သၞးဟြံေသင္ သတ္မႝဳံကုဪလမ်ဳီ ဟြံဟုီဂးေဍာတ္ေဇႝာ္တံဂွ္ေလ၀္ ဒးေ၀င္ပါဲေရာင္။ လဂြံကုဪသတ္မႝဳံကုဪလမ်ဳီ ပႛဲဗုဒၶဘာသာတံမၢး ႏြံပန္ဂကူ ရၜ၀ြံ ပံက္ထ႟းလ၀္ပႛဲကုဪအဘိဓရ္ကုီ သုီကုဪဂြံဆုဪေကတ္ပႛဲမဟာသှဟနာဒသုတ္ ႏြံပႛဲမဇၨ်ိမနိကာဲေတံရ။
သတ္ပန္ဂကူတံဂွ္တုန္ -
(၁) သတ္ကၱဳဪဒွ္နဴခၞာဲ ..........................(အ႑ဇ)
(၂) သတ္ကၱဳဪဒွ္နဴဂ၀္ဂႝၜ ......................(ဇလဗုဇ)
(၃) သတ္ကၱဳဪဒွ္နဴခၞိက္ဟန္ဗန္ ............(သံေသဒဇ)
(၄) သတ္ကၱဳဪဒွ္ျပာကတ္တုိန္အလုဪလုဪ (ၾသပါပါတိက) ဣ၀ြံဂြံကုဪသတ္ႏြံကုဪလမ်ဳီအုိႆုီ။
သတ္ႏြံမံင္ပႛဲနရက္ကုဪဒွ္၊ ျပဳိတ္ကုဪဒွ္၊ တိရစၧာန္ကုဪဒွ္၊ မႝိဟ္ကုဪဒွ္၊ ေဒ၀တၜကုဪဒွ္၊ သတ္တံဏံအုိႆုီဂွ္ ဂြံကုဪေ၀ါဟာပါဠိမၢး "သဗၺပါဏ"ရ။ ေ၀ါဟာ "ပါဏ" အတိုင္အဘိဓါန္ပါဠိအဂၤလိက္ ပံက္လ၀္မၢး ဂြံကုဪ "သတ္တႜဒဒုိက္"။ အၥာလၝဳဪတံဟုီ ပါဏ သဒၵါဂွ္ ဂြံကုဪသတ္ အ၀ဲေဇႝာ္တုဲ သတ္မေဍာတ္ေသာဲေလာန္တံ ဟြံပါလုပ္။ ဇၞာပ္သတ္မႝဳံကုဪလမ်ဳီ ဂစုိတ္မၢး သှလမဒွ္ကႜာအုိတ္ဏံ လုီလာ္တုဲ အာစုိပ္ဒုဟ္တုပ္သၞဟ္ဟာ? သာ္ဏံ ညးလၝဳဪတံ သၞာန္တၜအိုတ္ရ။ ပါဏ သဒၵါ မႝဳံပႛဲသှလဏံ ႓ုိန္ရဂြံအဓိပၸါဲ သတ္အိုႆုီကုီေလ၀္ ဒုဟ္မကုဪဖုဪတံဂွ္ ဟြံတုပ္သၞဟ္ မိက္ဂြံသၢးရ။ ယ၀္ဂႜာံဗွ္ရံင္ ပႛဲကုဪ၀ိနယပိဋက၊ မဟာ၀ဂၢေတံ ခမှတံဂစုိတ္မႝိဟ္မၢး အာစုိပ္ပါရာဇိက ႏြံကုဪဒုဟ္ေဇႝာ္ေလာန္။ ဂစုိတ္သတ္ သအာင္နဴမႝိဟ္မၢး ဟြံအာစုိပ္ပါရာဇိကတုဲ ႏြံကုဪဒုဟ္ေဍာတ္ရ။ ဟုီမြဲသာ္ပႜန္မၢး ဂေကာံမႝိဟ္ဂြံႏြံကုဪပေရင္ဂုီကႜဳီ ေ၀င္ပါဲနဴပြမဂစုိတ္မႝိဟ္ဂွ္ ပၞိက္ေဇႝာ္ဗြဲမေလာန္ရ။
ပါဏ သဒၵါ ပႛဲသှလဏံဂးလ၀္သတ္တံအုိႆုီတုဲ သတ္မႝဳံကုဪလမ်ဳီဖအုိတ္ဂုိင္ေကတ္မၢး အဂၤသာ္လုဪဍဳိက္ေပင္မွ ဂြံဒုင္ယၞဳညးျပဳိက္ဂစုိတ္သတ္တံေရာ? အတုိင္ပြံက္ဋှကာပံက္လ၀္ ဂြံဒုင္ယၞဳညးျပဳိက္ဂစုိတ္သတ္တံဂွ္ အဂၤႏြံမသုန္သာ္ -
(၁) သတ္မႝဳံကုဪလမ်ဳီေလ၀္ဒးဒွ္၊
(၂) ပြမစၞတ္လ၀္ သတ္မႝဳံကုဪလမ်ဳီေလ၀္ဒဒွ္၊
(၃) စုိတ္မမိက္ဂြံဂစုိတ္ေလ၀္ဒဒွ္၊
(၄) ပြမပၱိတ္လြှပရာ ညံင္သတ္ဂွ္ ဂြံခ်ဳိတ္ေလ၀္ဒဒွ္၊ မြဲနဲပႜန္ ဖေအာ၀္ကုဪညးတႝဟ္ဂစုိတ္ေလ၀္ဒဒွ္၊
(၅) သတ္ဂွ္ လမ်ဳီဒးအုိတ္အာေလ၀္ဒဒွ္၊ (ကႜဳင္နဴအ႒သာလိဏှ၊ အကုသလကမၼပထကထာ)
အဂၤ မသုန္သာ္ဏံ ဍဳိက္ေပင္မၢး ဂြံဒုင္ယၞဳညးျပဳိက္ဂစုိတ္ရ။ ရံင္ေကတ္ကုဪ အဂၤမသုန္သာ္ဏံတုဲ ပြမဂစုိတ္အလုဪဇကုကုဪဒွ္၊ ဖေအာ၀္ကုဪညးမြဲသအာင္ဂစုိတ္ကုဪဒွ္၊ ဒုင္စသုိင္ဖုဪဒုဟ္တုပ္ဟၞဟ္မံင္ရ၊ ံယ၀္ညးမမိက္ကုဪမြဲမြဲ ဒးအုိတ္အာလမ်ဳီ ဟုိတ္နဴဟိုတ္႓ါသာ္ဏံမၢး ခမှတံ အာစုိပ္အာပတ္တတိယပါရာဇိက။ ခရွ္တံေလ၀္ နနဲသာ္ဏံကုီ ဂစုိတ္နကုဪတဲဇကုကုဪဒွ္၊ ဖေအာ၀္ညးမြဲသအာင္ကုဪဒွ္ ကႅိေလာန္အာဒုဟ္ျပဳိက္ဂစုိတ္ရ။ ဖ်ဳန္ဇကုမစဂွ္ေလ၀္ ယ၀္ကႅိဂြံနင္လ၀္ ဟုိတ္နဴဟုိတ္႓ါသာ္ဏံမၢး ဟြံဒွ္ဖ်ဳန္သအးဇၝးတုဲ ကုညးဂွ္ ဟြံတိတ္ဗႜးနဴ ပထမသှလ ေကာ္ဂး "ပါဏာတိပါတကမ္္" ရ။
ညးမေ၀င္ပါဲဖ်ဳန္တံဟုီ - ဖ်ဳန္မႝဳံပႛဲဖ်ာ မဂစုိတ္လ၀္တုဲတုဲတံဂွ္ ဒွ္ဖ်ဳန္ဟြံသအးဇၝးဗႜးဒုဟ္၊ ဒွ္ညံင္ရၜမကုဪလ၀္ျဇဟတ္ ထံက္လ၀္ဂလာန္ကုဪရဲသၞာဂစုိတ္သတ္တံ ဂြံဂစုိတ္ဟလုိင္ပၱဳိန္တိရစၧာန္ သြက္ညးရာန္တံရ။ ႓ိုန္ရဟြံဖေအာ၀္လ၀္နကုဪ၀ါစှကုီေလ၀္ ပြမရာန္ဖ်ဳန္တံဂွ္ တုပ္သၞဟ္ညံင္ရၜထံက္ဂလာန္ကုဪဂစုိတ္ကုီ ဟိုတ္ဂွ္ရ ဟြံတိတ္ဗႜးနဴဒုဟ္။ လညာတ္ကႜဳိဟ္ခႜင္ ႏြံသာ္ဏံတုဲ ညးလၝဳဪတံေ၀င္ပါဲကႜဳင္ဖ်ဳန္။ ယ၀္ခါရ ပထမသှလဏံဟုီလ၀္ အလုံသတ္အုိႆုီ ဟြံဟုီဂးေဇႝာ္ေဍာတ္မၢး စအယာံမာတ္ေခႝ၀္ေလ၀္ ဟြံဗႜးဒုဟ္တုဲ ကႅိေလာန္အာသှဏံမာန္။ မုဟုိတ္ေရာဟုီေတွ္ စၞေဍာတ္ေသာဲတံ ႏြံမံင္ဇၞာပ္ေခႝ၀္၊ သာ္ဏံ ညးစဖ်ဳန္လၝဳဪတံ ပၱဳိန္ေစာဒနာကုီရ။
ပထမသှလဏံ ယ၀္ပုဦေသၝ၀္ဂႜိပ္ကုဪ အဂၤမသုန္သာ္ မထၼံက္ထ႟းလ၀္လၱဴေတံမၢး ရာန္စဖ်ဳန္မႝဳံပႛဲဖ်ာတုဲတုဲတံဂွ္ ဟြံဆက္စပ္ကုဪပထမသှလဏံ။ စၞှစၞတ္ရံင္ အဂၤသာ္ဏံမၢး ဂစုိတ္သတ္ဗြဲတုိက္ရုိက္ (ေနယ်တၱ)ေလ၀္ဟြံဒွ္၊ ဗြဲလေစွ္တုိက္ရုိက္ (နှတတၳ)ေလ၀္ဟြံဒွ္တုဲ ဟြံအာစုိပ္ဒုဟ္ျပဳိက္ဂစုိတ္။ ဆဂး ပူဂုဪဂွ္ ယ၀္အေစာဲလာံလၱဴဖ်ဳန္ ေလာန္ကာဲမၢး ႓ုိန္ဟြံအာစုိပ္ဒုဟ္ဂစုိတ္ကုီေလ၀္ တုပ္ညံင္ရၜမေဇႝာ္ပၞ၀္ပၱဳိန္ကိေလသစုိတ္ကုီ။ အေစာဲလာံလၱဴဖ်ဳန္ ေလာန္ကာဲအာမၢး ကာလဖ်ဳန္ဟြံမြဲပႛဲဖ်ာေတွ္ ျပဳိက္ဂစုိတ္ကႜဳင္နအလုဪဇကုကုီ ဟြံေသင္မၢး ဖေအာ၀္ကုဪညးသအာင္ကုီ ျဇဟတ္ဓရိုဟ္သာ္ဏံ ဒွ္ကႜဳင္မာန္။ စရုိတ္သာ္ဏံ ဓလုီကႜဳင္ပႛဲဇကုမၢး ပဟုိတ္နဴ ကိေလသေစာဲလာံလၱဴဖ်ဳန္တုဲ ပထမသှလဏံလုီမာန္။
ယ၀္ရဟြံညာတ္လ၀္၊ ဟြံမိင္လ၀္၊ ဟြံဒွ္မံင္ေသႜဟ္ပၞာ ဖ်ဳန္ရန္လ၀္သြက္ဇကုတုဲ ျပဳိက္ဂစုိတ္လ၀္မၢး ခမှတံ ပျပဘုိက္ေထက္ သာ္ဏံ က်ာ္သမၼာသမၺဳဒၶ ကုဪလ၀္အေခါင္ရ။ ခမှလက္ထက္က်ာ္ေတံ ညးသအာင္သႜးကုဪဒါန္တုဲမွ ဂြံဂယုိင္အာလမ်ဳီတုဲ ခမှတံ ဂြံဂႜာဲဒုင္ဒါန္ဖ်ဳန္ဂွ္ ဟြံသၞဟ္ရထလးလးရ။ ညးတံၾတှေကႜံဓရ္ကိေလသေစာဲလာံ လၱဴစႝစအုိႆုီတုဲ အတုိင္ညးမကုဪဒါန္ဂွ္ေဟင္ ဒးပျပဘုိက္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ကိစၥျပသႝာ ကုဪျဇဟတ္ကုဪညးျပဳိက္ဂစုိတ္သတ္တံဂွ္ ဟြံဆက္စပ္ကုဪ ခမှလက္ထက္က်ာ္ေတံရ။
ညးမစေခႝ၀္တံေရာ အေစာဲလာံလၱဴစေခႝ၀္ ေလာန္ကာဲမၢး ကႅိေလာန္ပထမသှလ ဟြံမာန္ဟာ? ဥပမာ၊ ညံင္ရၜညးမစေခႝ၀္တံ တုဪေခႝ၀္သြက္ဂြံစအာအရုိဟ္တၝဲကုဪဒွ္၊ တုဪေခႝ၀္သြက္ဂြံပၱဳိန္ဗြ၀္ဖ်ာကုဪဒွ္၊ ကာလတိရစၧာန္တံ ဟြံေသင္မၢး စၞစေခႝ၀္တံ ကႜဳင္ပလုီေခႝ၀္တံဂွ္မၢး သုင္ေစာဲကေပါတ္ၾကိယာမမိက္ကုဪမြဲမြဲတုဲ ဒးဗက္ဗၵၜသတ္တံဂွ္ရ။ ဗြဲတြဳဪမယုတ္ ဒးကုဪဘဲ၊ ဒးျပဳိက္ဂစုိတ္သတ္တံဂွ္ တႝဟ္နဂြံမင္မြဲ ေခႝ၀္ဇကုမတုဪလ၀္တံဂွ္ရ။ အေခတ္လၞဳဟ္ဏံ ရဲသၞာတုဪေခႝ၀္တံ သုင္ေစာဲဍာ္ဂဥဳဲဓါတ္ (chemical) သြက္ဂြံဂစုိတ္စၞစေခႝ၀္တံဂွ္ရ။ ယ၀္ဒွ္သာ္ဏံမၢး ေခႝ၀္မကႅိဂြံ မဖွ္သာ္၀ြံေလ၀္ ဟြံသအးဇၝးတုဲ ညးမစေခႝ၀္ဂွ္ ဟြံဗႜးနဴပထမသှလကုီရ။ ညးမရာန္စေခႝ၀္နဴဖ်ာကုီေလ၀္ တုပ္ညံင္ရၜထံက္ဂလာန္ သြက္ဂြံတုဪဟလုိင္တုိန္ေခႝ၀္တုဲ ကုဪဂစုိတ္ဟလုိင္တိုန္သတ္တံကုီရ။
ရံင္ကုဪအစပ္သၢးကႜဳင္လၱဴေတံတုဲ အယာံမာတ္စစႝအာဟာရ ဖ်ဳန္ကုဪဒွ္ ေခႝ၀္ကုဪဒွ္ ယ၀္ဟြံဂစုိတ္နကုဪအလုဪဇကု၊ ဟြံဖေအာ၀္ညးသအာင္ဂစုိတ္မၢး ဟြံကႅိေလာန္အာပထမသှလရ။ ပထမသှလဂြံလုီဂွ္ ဒးဂစုိတ္နကုဪ ကာယ၊ နကုဪေစတနာႏြံႏြံ ပြမဖေအာ၀္ညးသအာင္ဂစုိတ္၊ ယ၀္ေစတနာဟြံမြဲမၢး ကမ္ဂစုိတ္ ဟြံအာစုိပ္ဒတုဲ။ 'ေစတနာဟံ ဘိကၡေ၀ ကမၼံ ၀ဒါမိ' ရန္ကုဪပါဠိဏံမၢး ကမ္ဂွ္ ဒွ္ေစတနာရ။ ရံင္ကုဪသာဓက စှပ်းလ၀္ဗြဲလၱဴေတံတုဲ ရာန္စဖ်ဳန္ႏြံမံင္ပႛဲဖ်ာတုဲတုဲဂွ္ ဟြံကႅိေလာန္အာပထမသှလရ။ ကမ္ဂစုိတ္ဏံ တန္တၜကုညးမဂစုိတ္သတ္ သြက္ဂြံသြံပႛဲဖ်ာရ။
